De ratrace. Je groeit op, gaat naar school, studeert, zoekt werk, sticht een gezin, koopt een huis, je werkt veertig vijftig jaar lang om een nóg groter huis, twee drie vakanties, tweede auto te kunnen kopen en dan ga je dood. En daar ergens tussenin overvalt het je misschien zomaar: is dit alles? Daarom 4 tips die je helpen om aan de ratrace te ontsnappen.
De ratrace, wat is dat eigenlijk?
“Een ratrace is een abstract begrip dat aangeeft dat iemand of iets bezig is met een reeks eindeloze of nutteloze handelingen die geen uitzicht bieden op resultaat. Het roept een beeld op van de vergeefse pogingen van een rat die probeert te ontsnappen terwijl deze schijnbaar doelloos in een tredmolen loopt.” – Wikipedia
Groter, meer, beter, duurder
De ratrace is het najagen van steeds meer, beter, duurder en groter. Waarbij je je levensstijl en uitgavenpatroon aanpast aan je stijgende inkomen. Ga je meer verdienen, dan ga je meer uitgeven. En op het moment dat je dat grote huis, die dure auto, drie vakanties per jaar of die goede baan eindelijk hebt, wil je nog groter. Om dat huis en die levensstandaard te kunnen (blijven) bekostigen moet je nóg meer en harder werken. Het is nooit genoeg en je bereikt je doel nooit. Als een ezel die een wortel wordt voorgehouden die hij maar niet te pakken krijgt. Voor je het weet is er geen weg meer terug, maar draai je als een idioot rondjes en zit je gevangen in de ratrace.
Vastzitten in de ratrace
Zelf zat ik ook behoorlijk vast in de ratrace, al had ik dat op dat moment niet in de gaten. Ik werkte minstens zes dagen per week (drie in loondienst en drie in ons eigen bedrijf), regelde 24/7 alles voor de kinderen en als we ein-de-lijk op vakantie gingen dan was ik degene die het internet afstruinde en alles regelde. In de weekenden stond ik het gras te maaien en de bomen te snoeien terwijl de man aan het werk was. Op maandag begon alles weer van voren af aan. Ik had een oneindige to-do lijst en ik had continu het gevoel dat ik achter de feiten aanliep.
Daar kwam abrupt een einde aan toen onze relatie op de klippen liep. Plots had ik geen huis en geen werk meer, de kids zag ik nog maar de helft van de tijd. Dat eerste jaar was ik doodop. Te moe om mijn armen op te tillen onder de douche om mijn haren te wassen. Maar ik kon wel opeens mijn eigen tijd indelen. Gaandeweg krabbelde ik op en ik besefte dat ik het anders moest doen. Dat ik bewust tijd vrij moest maken voor de dingen die ik belangrijk vind.
Lees ook: een jaar na de scheiding
En: opeens sta je er alleen voor, en dan?
Hoe kun je ontsnappen aan de ratrace?
Veel mensen realiseren zich waarschijnlijk niet dat ze in de ratrace verzeild zijn geraakt. Iedereen om hen heen doorloopt immers hetzelfde riedeltje: je groeit op, gaat naar school, studeert, zoekt een baan, sticht een gezin, koopt een huis, werkt veertig vijftig jaar lang om een nóg groter huis, twee drie vakanties, een tweede auto te kunnen kopen en dan ga je dood. Misschien wringt het wel ergens en heb je het idee dat je vastzit in je werk. Maar je hebt niet het gevoel dat je een keuze hebt. Er moet immers brood op de plank komen, de hypotheek moet betaald en dan is er nog de studie van de kinderen.
Op een gegeven moment kan het je zomaar overvallen: is dit alles? We hebben allemaal maar één leven en je hebt zelf de keuze hoe je die in wilt richten. Je kunt meerdere dingen doen om aan de ratrace te ontsnappen. Dat kun je groots en meeslepend aanpakken door je baan op te zeggen, maar je kunt het ook in kleine stappen aanpakken zodat je minder druk ervaart en gelukkiger wordt met de kleine dingen. Deze 4 tips helpen je op weg om aan de ratrace te ontsnappen.
Lees ook: meer leven, minder werken
1. Leef in het moment
Je kunt natuurlijk tot je dood doorrennen in je eigen ren-je-ratrace. En ondertussen dus nergens echt van kunnen genieten. Maar wil je ontsnappen aan die ratrace? De eerste stap is het besef dat je in de ratrace zit en dat je vandaag nog een begin kunt maken om er uit te stappen. Door je te realiseren dat je genoeg hebt en te genieten van wat er al is: een dak boven je hoofd, voldoende te eten en je lieve kids, een partner, familie en vrienden om je heen. Waarmee ik natuurlijk niet wil zeggen dat je helemaal niet moet werken. Je hebt tenslotte inkomsten nodig, maar een tandje minder kan vaak wel. Meestal zijn we namelijk zo gefocust op wat er (nog) niet is, dat we vergeten te leven in het moment en te genieten van genoeg en van elkaar. Dus adem in, adem uit.
2. Verminder je uitgaven
De tweede stap om aan de ratrace te ontsnappen is door beneden je stand te leven. Wil je meer ruimte in je leven en minder geldzorgen dan heb je een buffer nodig. Door minder uit te geven dan er binnenkomt kun je standaard geld apart zetten en sparen. Het Nibud raadt aan om 10% van je inkomsten te sparen. Kun je 50% van je inkomen sparen? Dan kun je nóg sneller ontsnappen aan de ratrace. Stel dat je van de helft van je inkomen kunt leven, dan creëer je voor jezelf iedere maand een vrije maand. En hoe fijn is dat? Zo heb je op een gegeven moment een buffer om een tussenpensioen of plakbandpensioen in te lassen.
Verder zorg ik er ook altijd voor dat ik vrij ben op een doordeweekse dag, meestal op woensdag. Dan ga ik samen met vrienden op pad en genieten we van ons ‘deeltijdpensioen’. Vaak gaan we voor een wandeling (lekker rustig ook op wandering Wednesdays) en we constateren vaak lachend dat we midden tussen de gepensioneerden zitten die zich op hun beurt afvragen: hoe doen jullie dat? Voordeel: je bent er even helemaal tussenuit en je geniet nú al van je vrijheid. Je weet tenslotte nooit zeker of je nog in volle gezondheid van je pensioen kunt genieten.
Lees ook: boekentips ontsnappen aan de ratrace
En: zomerse micro-avonturen op doordeweekse dagen
3. Ga simpeler leven
De derde stap die je kunt nemen om te ontsnappen aan de ratrace is door te downsizen. Door je leven te versimpelen of terug te schalen houd je meer ruimte en geld over. Door bijvoorbeeld juist kleiner te gaan wonen in plaats van alsmaar groter te willen. Maar ook door te consuminderen of een kleinere en zuiniger auto aan te schaffen. Sowieso is bewuster consumeren en minimalistischer leven een goede optie als je wilt bezuinigen. Als je niets aanschaft wat je niet nodig hebt, geeft dat ruimte in je huis én in je hoofd. Bovendien help je daarmee verspilling tegen te gaan en verklein je je ecologische voetafdruk. Op die manier kun je een comfortabel leven leiden met weinig financiële middelen. Eigenlijk is het heel simpel en het scheelt je een hoop stress.
Lees ook: simpele manieren om het kapitalisme te ontwijken in je leven
4. Bepaal jouw droomleven
Stap vier: hoe ziet jouw ultieme droomleven er eigenlijk uit? Fantaseer hoe jouw droomleven er uit ziet en wat jij belangrijk vindt: meer geld of meer tijd doorbrengen met de mensen om wie je geeft? Het grappige is namelijk dat mensen vaak veel geld willen verdienen om in de toekomst meer vrijheid te hebben om te kunnen doen en laten wat ze zelf willen. Daarbij vergeten ze dat ze nu al hun tijd inruilen voor geld om in de toekomst meer tijd te hebben (die er misschien nooit gaat komen). Snap je het nog?
Als je weet hoe jouw droomleven er uit ziet kun je nu al de eerste stap zetten. Dus wil je meer bewegen, gezonder koken, gaan reizen, meer tijd in de natuur doorbrengen, milieubewuster leven, genieten van je kids, etentjes organiseren of een nieuwe hobby uitproberen? Begin daar dan vandaag al mee. Alle kleine beetjes helpen. Wat houdt je tegen?
Lees ook: de opkomst van tijd miljonairs
En: werk is geen oplossing
Meer over geld en anders leven
- 10 manieren om het kapitalisme in je leven te ontwijken
- Boekrecensie: ‘Werk is geen oplossing’
- Het kan echt: zuinig leven én groots genieten
- Ik wil graag meer leven, minder werken
- Meer geld of meer tijd? De opkomst van tijd miljonairs
- Ik koos voor meer vrijheid en zingeving in mijn leven
Ontsnappen aan de ratrace? Bewaar deze tips
Inspiratie om aan de ratrace te ontsnappen
Dit artikel bevat mogelijk affiliate links. Als jij via een dergelijke link een reservering maakt of iets aanschaft, ontvang ik een kleine commissie. Dit kost jou niets extra’s. Naast mijn eigen foto’s gebruik ik zo nu en dan rechtenvrije foto’s van beeldbanken als Unsplash en Pixabay.